Formatieboek ‘Binnenskamers’
Alles wat je wilt weten over formeren in de lokale democratie
Meteen na de verkiezingen begint het formatieproces. Het kan voelen als een politieke achtbaan zonder gordels. Maar dat hoeft niet. Met een goede voorbereiding en duidelijke spelregels kan het formatieproces een stuk aangenamer worden. En daar is volop ruimte voor verbetering, betogen Job van Meijeren en Jochem Hoogenboom in het boek Binnenskamers.
Hun missie: de kwaliteit van het formatieproces in gemeenten verbeteren, een eerlijker en evenwichtiger speelveld creëren voor alle deelnemers en zo politieke ongelukken voorkomen.
Binnenskamers is er voor iedereen die betrokken is bij het formatieproces: van verkenner tot formateur, van raadslid tot kandidaat-wethouder. Ook voor burgemeesters, griffiers en gemeentesecretarissen staan er tips en adviezen in. In heldere taal en met voorbeelden, tips en anekdotes krijgt de lezer een goed beeld van het formatieproces. Inclusief de valkuilen, voetangels en berenklemmen die op de loer liggen.
Bestel het boek!
Het boek is voor €24,95 per stuk (ex. 9% btw) te koop in onze webshop.

Sharon Dijksma, voorzitter Vereniging van Nederlandse Gemeenten, schreef het voorwoord van het boek. Zij zegt over het boek:
De vorming van een college is een van de belangrijkste fases in een bestuursperiode. In deze eerste weken wordt de toon gezet, het vertrouwen gebouwd – of juist ondergraven. De keuzes die je dan maakt, kunnen het succes of falen van een hele bestuursperiode bepalen. Daarom is het zo waardevol dat met dit handboek de belangrijkste lessen, inzichten en tips gebundeld zijn, zodat elke gemeente daar haar voordeel mee kan doen!
Sharon Dijksma, voorzitter VNG
Over de auteurs

Job van Meijeren
Job werkt als adviseur voor de lokale democratie bij Necker. Job is mede-eigenaar van Necker en Citisens. Zijn werkzaamheden richten zich op het democratisch samenspel en politiek-bestuurlijke verhoudingen bij gemeenten, waterschappen en provincie. Job was als lijsttrekker en raadslid in Woerden driemaal betrokken bij formatieprocessen als onderhandelaar. Voor Necker was hij verkenner in Valkenswaard (2024) en Papendrecht (2021) bij impasses in de politieke samenwerking. Bij meerdere andere formaties was hij op de achtergrond betrokken als adviseur of trainer. Voordat Job werkte bij Necker was hij vijf jaar adviseur gemeentesecretaris en uitvoerend secretaris van het college van Amsterdam.

Jochem Hoogenboom
Jochem is werkzaam als adviseur, trainer en onderzoeker bij Necker. Hij is mede-eigenaar van Necker en Citisens. Eerder, in 2022, was Jochem de ambtelijk secretaris van het formatieproces in de gemeente Utrecht, waar hij werkte voor formateurs Roel van Gurp en Steven van Weyenberg. In 2023 was hij adviseur van Arie Slob tijdens de tussentijdse formatie in gemeente Den Haag. Als trainer-begeleider is Jochem een liefhebber van vraagstukken waarin de dynamiek van opgaven en de verhoudingen tussen mensen nauw verbonden en op elkaar van invloed zijn.
Reacties op het boek?
Een formatiehandboek voor de lokale democratie bestond nog niet. We hebben geput uit bestaande literatuur, eigen ervaringen en vele gesprekken met raadsleden, verkenners, formateurs, wethouders, burgemeesters, griffiers en gemeentesecretarissen. Zij hebben hun ervaringen met ons willen delen.
Tips en trucs, opmerkingen en overwegingen, anekdotes en analyses naar aanleiding van dit boek of naar aanleiding van het formatieproces waar u zelf bij betrokken bent; we horen ze graag en doen er ons voordeel mee. Zo kan de volgende versie de daaropvolgende versie nóg weer beter ondersteunen.
Verder in gesprek?
Downloads uit het boek
In het boek komen een aantal documenten aan de orde die gebruikt kunnen worden bij de formatie. U kunt deze hier downloaden voor gebruik.