Integrale aandacht voor integriteit

Inwoners moeten kunnen vertrouwen op een integere en betrouwbare gemeente. Met dat adagium gingen we aan de slag voor de gemeente Tiel. De gemeente vroeg Necker om met de ambtelijke organisatie, de gemeenteraad én het college te werken aan de basisvoorwaarde voor het vertrouwen van elkaar én van de inwoners. Van maart tot augustus 2024 brachten we de gehele integriteitshuishouding van de gemeente Tiel in kaart. Van daaruit kwamen we tot een plan van aanpak voor een integraal integriteitszorgsysteem en zetten vervolgens de eerste stappen in de uitvoering. Want alleen een stevig fundament kan functioneren als een basis voor vertrouwen

Integriteit in kaart: waar staan we?

De analyse begon met het inventariseren van wat er al aanwezig was, wat nog ontbrak en welke risico’s er daardoor waren. Dit hebben we gedaan aan de hand van onze integriteitsketen; een integraal model voor goede integriteitszorg. Steeds keken we wat er al was ingericht: van de processen rond het inkoop- en aanbestedingsbeleid tot de aandacht in het persoonsbeleid voor integriteit. En van het inzicht in kwetsbare functies in de organisatie tot de scholing van bestuurders en medewerkers. Daarna maakten we een plan: wat heeft nu aandacht nodig, en wat moet er gebeuren? Dat scherpten we aan met vertegenwoordigers van het college en van de organisatie.

Samen bouwen aan gedeelde waarden

Naast de uitgevoerde inventarisatie gingen we de slag met het opnieuw opstellen van de
gedragscodes voor de ambtelijke organisatie, de gemeenteraad en het college. Daarbij stond centraal dat werken aan integriteit begint met het voeren van het goede gesprek met elkaar. Want wat zijn de waarden die wij delen met elkaar? En welke normen horen daarbij? Door gezamenlijk af te bakenen wat de waarden zijn waar je als gemeente voor wilt staan en hardop uit te spreken welke normen daarbij horen, krijg je gedragscodes die aansluiten bij de gemeentecultuur, met regels en gedragsnormen die door iedereen onderschreven worden.

Draagvlak creëren binnen de hele organisatie

Om te komen tot passende gedragscodes voor de gemeente Tiel en de kernwaarden van de gemeente te verankeren, hebben we in het gehele traject nauw samengewerkt met het college, de raad en de ambtelijke organisatie. We organiseerden diverse gesprekken op bestuurlijk en ambtelijk niveau. Steeds werden integriteitsdilemma’s, gedragsvormen en de cultuur van Tiel besproken. En steeds kwamen we zo dichter bij codes die door alle betrokkenen begrepen worden, met oog voor het perspectief van ‘de ander’.

Een integriteitsprotocol voor als het toch mis gaat

Maar wat als het ondanks het goede gesprek en de nieuwe gedragscodes dan toch fout gaat? Voor die gevallen hebben we met de gemeente Tiel gewerkt aan een integriteitsprotocol. Het integriteitsprotocol
bevat een stappenplan voor het moment waarop er sprake is van een vermoeden van een integriteitsschending en er een integriteitsmelding binnenkomt. Met het door de raad vastgestelde stappenplan heeft iedereen op die momenten een duidelijk gedefinieerde rol en hebben de personen met
een verantwoordelijkheid op het gebied van integriteit een helder mandaat om aan die rol invulling te geven.

Klaar voor de volgende stap

Integriteit heeft afgelopen jaar de aandacht gehad in Tiel, met hulp van Necker. Nu heeft de gemeente een goede basis om zelf de volgende stappen te zetten – zodat het integriteitsprotocol hopelijk op de plank kan blijven liggen.

Meer weten? Neem contact op met:

Emilie Stumphius

Emilie Stumphius

Onderzoeker / adviseur / eigenaar
Christan Schut - Onderzoeker

Christan Schut

Onderzoeker / adviseur