Marcel Boogers benoemd tot bijzonder hoogleraar Democratie en Transitie

Met ingang van 3 april 2023 is Marcel Boogers benoemd tot bijzonder hoogleraar Democratie en Transitie bij het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht. Boogers zal voor een periode van 5 jaar gedurende een dag per week verbonden zijn aan de Universiteit Utrecht. De bijzondere leerstoel is mede mogelijk gemaakt door adviesbureau Necker.

Marcel Boogers is onderzoeker bij bureau Necker, waar hij zich bezighoudt met onderzoek en advies op het gebied van lokale en regionale democratie. De afgelopen jaren was Marcel Boogers als hoogleraar Innovatie en Regionaal Bestuur verbonden aan Universiteit Twente. Daarnaast is hij onder andere bestuurslid van de de Vereniging voor Bestuurskunde en hoofdredacteur van het tijdschrift Bestuurswetenschappen. Daarvoor was hij verbonden aan de Universiteit van Tilburg, Radboud Universiteit Nijmegen en Universiteit Maastricht. Recentelijk was hij betrokken bij onderzoek naar de lage opkomst van de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 en bij het Lokaal Kiezersonderzoek 2022 (in samenwerking met USBO en het SCP).

Marcel Boogers op werk

Maatschappelijke veranderingen en uitdagingen voor de democratie

‘De leerstoel Democratie en Transitie stelt me in staat om onderzoek te doen naar de manier waarop democratie functioneert bij het maken van politieke keuzes over grote maatschappelijke veranderingen,’ zegt Marcel Boogers. ‘We hebben het dan vooral over de energietransitie, de klimaattransitie en andere veranderingen die grote maatschappelijke impact hebben. Actuele vraagstukken als de stikstofreductie, het bouwen van windmolens en beschermen van biodiversiteit leiden vaak tot maatschappelijke protesten, niet alleen omdat besluiten omstreden zijn maar ook omdat niet duidelijk is hoe die worden genomen. Worden alle relevante belangen en opvattingen gehoord? Hoe worden die tegen elkaar afgewogen? Is het voor iedereen duidelijk hoe dat gebeurt? Is de besluitvorming transparant en democratisch? Deze vragen staan voor mij centraal.

Ik verheug me erop hiermee aan de slag te gaan. Niet alleen vanwege het hoog aangeschreven onderzoek en onderwijs van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap, maar ook omdat de centrale thema’s van de leerstoelgroep Publiek Management en de strategische onderzoeksthema’s waarin zij participeert uitstekend aansluiten bij mijn expertise en onderzoeksinteresses.’  

Bestuderen van democratische experimenten

De komende jaren wil ik me vooral gaan bezighouden met het bestuderen van democratische experimenten die hiervoor worden ingezet, zoals het Nationale Burgerpanel Klimaat en het Europese burgerpanel over klimaatverandering, milieu en volksgezondheid. Verder zijn er ook allerlei gemeentelijke en regionale burgerberaden over duurzaamheid en klimaat die erg interessant zijn.   

Sterke impuls aan onderzoek op grensvlak duurzaamheid en democratie

‘Het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap is zeer verheugd met de benoeming van Marcel Boogers als hoogleraar Democratie en Transitie,’ zegt prof. dr. Albert Meijer. Deze positie, die wordt ondersteund door het adviesbureau Necker, zal helpen om het (interdisciplinaire) onderzoek naar de relatie tussen democratie en de duurzaamheidstransformatie te versterken. Rondom actuele cases zien we allerlei uitdagingen voor de democratie ontstaan. Nieuwe vormen van democratie zoals het Stadsgesprek Duurzame Energie in Utrecht, het Burgerberaad Klimaat van de provincie Gelderland, het binnenkort te vormen Nationale Burgerpanel Klimaat en het Europese burgerpanel over klimaatverandering, milieu en volksgezondheid laten zien dat op allerlei bestuurlijke niveaus wordt gezocht naar innovatieve vormen van burgerparticipatie.

De leerstoel biedt een mooie gelegenheid om onze wetenschappelijke kennis over deze belangrijke relatie te versterken, en Marcel Boogers is met zijn grote kennis over democratie en inzichten in processen van (regionale) innovatie bij uitstek een geschikte wetenschapper om deze positie te bekleden. Daarbij geldt dat hij met zijn eerdere lidmaatschap van de Raad voor het Openbaar Bestuur en zijn vele advieswerk een grote kennis heeft over de praktijk van lokale, regionale en nationale democratie. Bovendien heeft hij op allerlei manieren laten zien dat hij zeer goed in staat is de verbinding tussen wetenschap en maatschappij te leggen.

Met de instelling van deze leerstoel in samenwerking met Necker en de aanstelling van Marcel Boogers geeft USBO een sterke impuls aan belangrijk onderzoek op het grensvlak van duurzaamheid en democratie,’ aldus Albert Meijer.

Necker is bijna 20 jaar de gespecialiseerde partner voor het openbaar bestuur.

In ons dagelijkse werk zien wij de grote uitdagingen waar onze democratie voor staat en de toegenomen mate van complexiteit waarin het lokaal bestuur opereert. Juist daarom zijn wij verheugd om in onze thuisstad Utrecht en in samenwerking met de USBO een bijdrage te leveren aan de wetenschappelijke kennisontwikkeling en bestuurlijke gedachtevorming over de relatie tussen inclusieve democratische processen en transities door het instellen van deze leerstoel.

Roel Freeke – oprichter van Necker