Participatieverordening
‘Hoe komen we als gemeenteraad goed in positie bij participatie?’ Een vraag die ons vaak wordt gesteld. In veel gemeentes is het college van B&W aan de slag met het samenspel tussen de gemeente en haar inwoners. Hierop is veelal een ambitie geformuleerd in het coalitieakkoord dat vorig jaar na de gemeenteraadsverkiezing werd gesloten. In de 15 evaluatieonderzoeken naar participatie die wij de afgelopen tijd uitvoerden kwam één aanbeveling steevast terug: gemeenteraad, voer ook met elkaar het gesprek over eigen wensen en kaders voor participatie en verwerf hierin een zelfverzekerde positie. Zo’n aanbeveling is snel opgeschreven, maar hoe kan een raad hiermee aan de slag?
Daarvoor biedt de participatieverordening een goede gelegenheid. In het voorstel Wet versterking participatie op decentraal niveau, dat momenteel voorligt bij de Eerste Kamer, is opgenomen dat het voor gemeenteraden verplicht is zo’n verordening op te stellen. Hierin legt de raad afspraken vast over de betrokkenheid van inwoners bij het lokale beleid.
Een participatieverordening kan een belangrijk juridisch anker zijn voor goede participatie. Tenminste, als de uitgangspunten ook aansluiten bij uw gemeente. En, als de raad, het college en de organisatie deze uitgangspunten ook echt doorleven. Dat is precies waarbij Necker verder kan helpen.
Wij adviseren en ondersteunen gemeenten bij het opstellen van een verordening en faciliteren het gesprek hierover binnen de raad en de gemeente. Zo krijgt de participatieverordening betekenis.
Aanpak
Wij hebben een stapsgewijze aanpak ontwikkeld. De verordening zelf is het eindproduct – op de weg er naartoe voert u gesprekken over het waarom, hoe en wat van participatie. Met elkaar, maar ook de inwoners worden betrokken. Goede participatie begint namelijk bij het perspectief van de inwoner inzichtelijk te maken en een plek te geven in het beleid van de gemeente.
Stap 1: weten wat er al is
We beginnen met inventariseren wat er in uw gemeente al is aan participatiebeleid en -handvatten. Dit is geen uitgebreid evaluatieonderzoek, maar een quick scan. Ook maken we met elkaar keuzes over het proces: bespreken we acties met een afvaardiging/werkgroep van de raad, of hebben we juist momenten met de hele raad? Zo maken we de aanpak op maat voor jouw gemeente.
Stap 2: in gesprek over participatie
Deze workshop geeft de raad inzicht in wat hun rol met betrekking tot participatie is en hoe zij die rol betekenisvol kunnen invullen, ook met het oog op de participatieverordening. Op basis van de betrokkenheidsprofielen van Citisens geven we inzicht in de samenstelling en participatievoorkeuren van uw inwoners en de verschillen daarin tussen wijken of gebieden. Met die analyse in de achterzak verkennen we met de raad hoe de rol van participatie er in de gemeente uit zou moeten zien en wisselen de raadsleden onderling ervaringen uit. Welke eisen stelt de gemeenteraad aan participatie? Dit levert input op voor de nieuwe verordening.
Stap 3: het perspectief van de inwoners kennen
De samenleving laten participeren bij het opstellen van de participatieverordening. Dat is het idee van de inwonersconsultatie. Want wie weet er nou beter hoe zij betrokken wil worden dan de samenleving zelf? In een flitspeiling van tien tot twaalf vragen leggen we een aantal vragen en dilemma’s voor aan inwoners waarin zij kunnen aangeven op welke manier zij willen participeren. Dit doen we door een combinatie van aantal algemene vragen over betrokkenheid en vragen over lokale vraagstukken die spelen op het gebied van participatie.
Stap 4: verordening schrijven
In deze fase schrijven wij de concept participatieverordening. Met de input uit de werksessie/workshop gaan de adviseurs van Necker aan de slag. Zij schrijven een participatieverordening die aansluit bij de wensen en cultuur van de gemeente. Dit leidt tot een concept participatieverordening die wordt voorgelegd aan een vertegenwoordiging van de gemeenteraad. De aanwezigen krijgen de conceptparticipatieverordening ter voorbereiding van tevoren toegestuurd. Tijdens de bijeenkomst nemen we de hele participatieverordening met elkaar door en maken we direct de gewenste aanpassingen.
Het resultaat is een betekenisvolle en gedragen participatieverordening die aan de gemeenteraad wordt aangeboden voor verdere behandeling en vaststelling.
Enthousiast maar andere wensen?
Dit is uiteraard mogelijk en bespreken we graag met u. Neem contact met ons op voor het bespreken van de verschillende mogelijkheden.
